کاربست بینامتنیت در ادبیات مقاومت فلسطین (مطالعة موردی: کاریکاتورهای ناجی العلی)
بحث في مجلة ادب عربي - جامعة طهران - https://jalit.ut.ac.ir
چکیده
ناجی العلی از جملة هنرمندانی است که با درک جایگاه متون چندرسانهای، ادبیات و فرهنگ عربی را در آثار خویش به شکلهای مختلف انعکاس داده است. مطالعة کیفیت کاربرد بینامتنیت بهعنوان یک استراتژی متنی در آثار ناجی العلی، هدفی است که پژوهش حاضر بر مبنای
آن نگاشته شد. بدین منظور نگارندگان ذیل این پرسش که بینامتنیت چه تأثیری بر فرم و محتوای آثار العلی داشته است، این جستار را به سرانجام رساندند. در فرآیند بررسی روابط بینامتنی موجود بین ادبیات عربی و هنر کاریکاتور نزد العلی، استخراج و دستهبندی شد. با تحلیل نمونهها این نتایج بدست آمد:بینامتنیت در آثار ناجی العلی، از جنبة ساختاری، گاه در طرحِ اثر وگاه فقط بهصورت یک یا چند کلمه استفاده شده است. نوع دیگری هم وجود دارد که از هر دو گزینه یعنی الگوی اثر و استفاده از متن، بهره میبرند. اما از نظر محتوا و درونمایه، العلی در به کارگیری بینامتنیت تلاش کرده است تا ضمن استفاده از مفاهیم مقبول نزد ملتها، ذهن مخاطب را به سمتی هدایت کند که رنج در به کارگیری بینامتنیت تلاش کرده است تا ضمن استفاده از مفاهیم مقبول نزد ملتها، ذهن مخاطب رابه سمتی هدایت کند که رنج فلسطین را دریابد. این تلاش ناجی العلی در انواع مختلف بینامتنیت تاریخی، مذهبی، فولکوریک و فرهنگ جهانی قابل مشاهده است که راهبردهای
تضاد، تعجب، طرح سوال، طنز تلخ و… برای بیان آنها به تناوب مورد استفاده قرارگرفته اند.