چگونگی ترجمه‏ پذیری عنصر فرهنگی “نهادها، آداب و رسوم، جریانات و مفاهیم” در ترجمه‏‏ های عربی به فارسی با تکیه بر چارچوب نظری نیومارک

چکیده
نیومارک، یکی از نظریه‏ پردازان شاخص معاصر، در زمینة مطالعات ترجمه، عناصر فرهنگی را به پنج دسته تقسیم می‏کند و با پیشنهاد هفده روش در ترجمة این عناصر، سعی کرده است تا راهکارهای مناسب‏تری پیش روی مترجمان قرار دهد. در این زمینه، نویسندگان این پژوهش بر آن شدند تا نقش عنصر فرهنگی «نهادها، آداب و رسوم، جریانات و مفاهیم»را در ترجمه با تکیه بر چارچوب نظری نیومارک، شاخص‏تر کنند. نتایج به‏دست آمده در ترجمه‏های یوسف عزیزی، محمدعلی عسگری، احسان موسوی و موسی اسوار از داستان‏های عائد الی حیفا، رجالٌ فی الشمس و الکعک علی الرصیف غسان کنفانی نشان می‏دهد که علی‏رغم اینکه عنصر فرهنگی «نهادها، آداب و رسوم، جریانات و مفاهیم» با اصطلاحات و تعابیر سیاسی، مذهبی، تاریخی و هنریِ زیادی مواجه است، این مترجمان توانسته‏اند به‏خوبی با استفاده از روش «معادل فرهنگی» از عهدة ترجمه آن برآیند. با این ‏حال، استفادة کمتر آنان از روش‏های مهمی چون روش «تلفیقی» و «یادداشت‏ها، اضافات و توضیحات» باعث ضعف و ابهام در ترجمة آنان شده است.