واکاوی مؤلّفه‌های وحدت اسلامی در اشعار احمد محرم

چکیده
وحدت اسلامی از موضوعاتی است که از همان بدو ظهور اسلام مورد توجه پیامبر اعظم(ص) و امامان معصوم(ع) بوده و ایشان همواره تلاش داشته­اند تا از طریق نهادینه­سازی اصول اسلامی مسلمانان را از تفرقه بازداشته و تعالیم وحدت­جویانة فراموش­شده را دگرباره در عرصة تعاملات بشری متبلور سازند. در این راستا اکثر شاعران عرب نیز همّت بر آن گماشته­اند که مسلمانان را به وحدت اسلامی فراخوانده و رگه­هایی از حمیّت اسلامی را بر لوح اندیشة آنان نقش زنند. احمدمحرم از­جمله شاعرانی است که در جای‌جای دیوانش نمایه­هایِ دعوت به وحدت اسلامی به چشم می­خورد. هدف از پردازش شعر وی از منظر رخدادهای وحدت­جویانه، تبیین نحوة نگرش شاعر به مقولة وحدت و اتّحاد، و بیان تکیه­گاه­های محوریِ اندیشة او در طرح چنین مضامینی است. نتایج پژوهش نشان می­دهد مسائلی چون: نقد شرایط اسفناک سیاسی و اجتماعی حاکم بر بلاد عربی، ارائة الگوی کلانِ وحدتِ اسلامی و نه وحدت عربیِ صِرف؛ برجسته­سازیِ جلوه­های حماسی و شور عربیّت به­عنوان عاملی انگیزشی برای تثبیت مقولة­ وحدت؛ استناد به آموزه­های قرآن کریم به­عنوان پشتوانه­ای سِتُرگ برای عینیّت­بخشی به مضامین وحدت­گرایانه مطمحِ نظر شاعر بوده است. نگارنده در این پژوهش با تکیه بر روش توصیفی- تحلیلی (کتابخانه­ای) به تبیین تکیه­گاه­های شعری احمدمحرم در حوزة مضامین وحدت­گرایانه می‌پردازد.