نگاهی به ترجمة داستان نمادین «خمارة القط الأسود»
بحث في مجلة پژوهش¬های ترجمه در زبان و ادبیات عربی – جامعة العلامة الطباطبائي
چکیده
نجیب محفوظ (1911 – 2006) یکی از بزرگترین نویسندگان جهان عرب، تنها مسلمان برندة نوبل ادبی (1988) است. رمان، داستان کوتاه، اتوبیوگرافی و سناریو از حوزههای نگارش محفوظ به شمار میآیند. داستان کوتاه «خمارة القط الأسود» از کارهای ارزشمند نجیب محفوظ است که میتوان آن را برشی از برهههای تاریخی زادگاه نویسنده (مصر) دانست. خوانندة این داستان، حتی اگر با وضعیت آن زمان و سامان آشنا نباشد، باز هم از خواندن یک داستان جذاب لذت میبرد و آن را که با تاریخ معاصر مصر آشنایی باشد، تلنگر این نمادهای باستانی به تأمل وامی دارد و البته این نمادپردازی کار را بر هر مترجمی سخت میکند. در این جستار، ترجمة «محمدرضا مرعشی پور» از این داستان مورد ارزیابی قرار گرفته، پیش از آن به جایگاه نماد و نمادهای به کار رفته در داستان «میکدة گربة سیاه» اشاره شده است، تا کلیدی باشد برای حل مشکلات ترجمة داستانهای رمزآلود. ترجمة نادرست عبارتها و جملهها، به کارگیری واژگان نامأنوس، ابهام برخی از سطور ترجمه، عدم عنایت به ترجمة دقیق شعر و ناآشنایی با فرهنگ و زبان عامیانة مردم امروز مصر، از کاستیهای ترجمة این داستان نمادین است.
کلیدواژهها
نقد ترجمه؛ نماد؛ داستان کوتاه؛ میکدة گربة سیاه