معناآفرینی در شعر با استفاده از هنجارگریزی‌های زبـانی (بررسی موردی: عزالدّین مناصره، شاعر معاصر فلسطینی)

چکیده
هنجارگریزی، همواره یکی از مؤثرترین روش‌های برجسته‌‌سازی زبان شعر بوده است. این پدیده، در شعر معاصر عربی اهمیت فراوانی یافته است تا آنجا که گاهی، درکِ کلیّتِ شعری، بر محورِ آن دور می‌زند. عزالدین مناصره، شاعر معاصر فلسطینی، از جمله شاعرانی است که از انواعِ هنجارگریزی‌های نحوی، واژگانی و نوشتاری بسیار گسترده استفاده کرده است. علاوه بر این، وی گاهی با استفاده از عبارت‌ها و تمثیل‌های کهن، مضمونی از شعر پایداری پدید آورده است که بهره‌گیری از چنین شگردی، سیمایی متمایز به سبک شعری وی بخشیده و موجبات تازگي شكلِ بيان و در نتيجه افزايش دشواري فهم وگستردگي زمان ادراك حسي خواننده را فراهم آورده است. هنجارگریزی‌های او، هر چند زبان شعری وی را متمایز ساخته و غالباً مثبت است، اما در برخی موارد نیز از آن جهت که غرابتِ زبان و شيوة بيان را به دنبال دارد، به ساختارهای زبان آسیب می‌رساند و انتقادهایی بر آن وارد است. این پژوهش، سعی دارد تا با روش توصیفی- تحلیلی و بر مبنای الگوی هنجارگریزی لیچ به بررسی هنجارگریزی‌های مشهود در شعر عزالدّین مناصره؛ از جمله: هنجارگریزی‌های زمانی، نحوی، واژگانی، و نوشتاری بپردازد.
واژگان کلیدی
هنجارگریزی، آشنا‌زدایی، برجسته‌سازی، زبانِ معیار، عزالدین مناصره