زيبايي‌شناسي رنگ آبي در اشعار عبدالوهاب البياتي

چکیده
رنگ‌ها از آغاز زندگي بشر تا به امروز در زندگي او حضور فعال داشته و نقش‌هاي گوناگوني را ايفا كرده‌اند. رنگ‌ها علاوه بر تأثيرگذاري در زندگي فردي و اجتماعي انسان، گاه موجب بروز خلاقيت‌ها و استعدادهاي نهفته در انسان‌ شده‌است. حضور رنگ‌ها در آثار هنرمندان در كنار زيبايي اثر بر تأثير آن بر مخاطب مي‌افزايد؛ لذا شاعران با آگاهي از تأثيرات رنگ‌ها، به آن‌ها توجه خاصي كرده و از ديرباز آثارشان را به رنگ‌ها و تركيب‌هاي رنگين مزين كرده‌اند. شاعران معاصر نيز در نگاه به رنگ‌ها گاه به تأثير و زيبايي بصريشان و گاه به تأثير احساسي آن‌ها اهتمام ورزيده‌اند؛ آن‌ها به معاني سمبليك رنگ‌ها نيز توجه كردند تا از اين طريق حقايق ذهني خويش را به شكل سمبل يا نماد نشان دهند. بياتي از جمله شاعراني است كه نگاهش به رنگ‌ها، به‌ويژه آبي، از زيبايي بصري و حالات احساسي و گاه معاني سمبليك آن متأثر است؛ لذا در مقالة حاضر تلاش شده تا با توجه به نوع نگاه شاعر به رنگ آبي و معاني و دلالت‌هاي مختلف اين رنگ، جنبه‌هاي زيبايي‌شناختي‌اش در اشعار او كشف و معرفي شود. بررسي آماري رنگ آبي و تحليل آن‌ها در اشعار بياتي بيان‌گر اين است كه اين رنگ، نه تنها رنگ محبوب بياتي است؛ بلكه در اشعارش فقط در معاني مثبت به‌كار رفته‌است. و علاوه بر معاني وضعي اين رنگ، معاني سمبليك آن‌ها نيز در آثار اين شاعر جايگاه ويژه‌اي را به خود اختصاص داده‌است، ضمن اين‌كه آبي در اشعار او هم بر معاني نمادين رايج در اشعار ديگر شاعران، و هم بر معاني نمادين جديدي دلالت دارد.
واژگان کلیدی
زيبايي‌شناسي، شعر معاصر، تصوير شعري، رنگ آبي، عبدالوهاب بياتي.