روان شناسی شخصیت «بشار بن برد» از رهگذر زندگی نامه و گزیده¬¬ای از اشعارش

در اين نوشتار به روانكاوي شخصيت بشا­ر بن ­برد، شاعر نابينا و پرآوازه عصر عباسي اول مي پردازيم. تلاش ما اين است كه با به كارگيري نظريات روانشناساني چون آدلر، رانك و فرويد با تكيه بر زندگي و پاره­اي از آثار وي، انگيزه­ها و روحيات شاعر كه در آفرينش شعري او موثر بوده، كشف و درك كنيم. در اين جستار، محيط اجتماعي شاعر به عنوان عامل شكل دهنده شخصيت او ياد شده، سپس تيپ شخصيتي روان­نژند (نروتيك) بشا­ر بن ­برد از ديدگاه رانك تبيين گرديد و عقده حقارت او با توجه به ديدگاه آدلر ارائه شد و سرانجام از اختلال شخصيتي كه بشار از آن رنج مي برده است (اختلال شخصيت ضد اجتماعي) و احتمالاً منشا بسياري از هجو­هاي اوست، سخن گفته شد. مكانيسم دفاعي جبران كه بشار از آن به عنوان سپري براي سرپوش گذاشتن بر معايب خود از جمله نابينايي­اش­ استفاده كرده، از ديدگاه فرويد بررسي شده است.