«تصریح ضمایر جنسیّتی» در ترجمة محمّدرضا مرعشی‌پور از رمان «راه» نجیب محفوظ
بحث في مجلة پژوهش¬های ترجمه در زبان و ادبیات عربی – جامعة العلامة الطباطبائي
چکیده
تفاوت ساختار زبان متن با زبان ترجمه یکی از مشکلات مترجم به شمار می‌رود. تفاوت ساختاری در ضمایر جنسیّتی Gender-specific pronoun)) در زبان فارسی و عربی چنان مایة ابهام است که مترجم ناچار می‌شود توضیح اضافی دهد. این رفتار مترجم «تصریح» (Explication) نام دارد. در واقع، مترجم اطّلاعاتی را که در متن اصلی نیست، در ترجمة خود می‌آورد تا معنای متن را روشن‌تر سازد. این پژوهش در پی آن است که با روش تحلیل کمّی و کیفی محتوا، کارکرد تصریح را در برگردان ضمایر جنسیّتی (مذکّر و مؤنّث) در ترجمة محمدرضا مرعشی‌پور از رمان «راه» نجیب محفوظ بررسی کند و نقش آن را در پیشگیری از بروز ابهام در ترجمة این دسته از ضمایر نشان دهد. یافتة این پژوهش بیانگر آن است که گستردگی کاربرد راهکار تصریح در رفع ابهام از ضمایر جنسیّتی، ویژگی سبکی ترجمة مرعشی‌پور در این اثر به شمار می‌رود.
کلیدواژه‌ها
تصریح؛ ضمایر جنسیّتی؛ نجیب محفوظ؛ رمان راه؛ مرعشی‌پور
