تحلیل مقایسه‌ای ساز و کار قرینه و بافت زبانی در فهم متن
بحث في مجلة پژوهش¬های ترجمه در زبان و ادبیات عربی – جامعة العلامة الطباطبائي http://rctall.atu.ac.ir/
چکیده
بافت زبانی به عنوان بستری که معنای دقیق واژگان و جملات را مشخّص می‌کند یکی از مباحث مهم در پژوهش‌های زبانی، به‌ویژه علم معناشناسی به حساب می‌آید. در مباحث سنّتی نحو و بلاغت، مؤلّفه‌هایی چون «قرینة لفظی» و «قرینة معنوی» زیرمجموعة مقولة گستردة بافت زبانی به حساب می‌آیند. بافت زبانی در علم معناشناسی از آفاق گسترده‌ای برخوردار است. این نوع بافت در سطح روابط همنشینی واژگان و به‌ویژه در روابط معنایی مانند هم‌معنایی، چندمعنایی و اضداد یا حتّی در سطوح گسترده‌تری چون پاراگراف و متن به خواننده کمک می‌کند تا به معنای دقیق و مشخّص کلام برسد. در این مقاله با روش استنادی ـ تحلیلی به ویژگی‌ها، سازوکارها و کارکردهای این نوع بافت و قرینة لفظی و معنوی در فهم متن پرداخته شده است. نگارندگان در پایان و از رهگذر تحلیل مقایسه‌ای بافت و قرینه به نتایجی رسیده‌اند که مهم‌ترین آنها حاکی از این است که قدما نگاهی جزئی به بافت زبانی داشته‌اند و این نوع بافت را بیشتر در محدودة قرینه بررسی کرده‌اند. این نگرش بیشتر با نحو درآمیخته است و در سطح جمله محدود شده، در حالی‌که بافت زبانی در مباحث معناشناسی جدید، علاوه بر سطح جمله، در حدّ پاراگراف، متن یا حتّی ارتباط متون با یکدیگر نیز مطرح است.
کلیدواژه‌ها
معناشناسی؛ بافت زبانی؛ روابط معنایی؛ روابط همنشینی؛ قرینة لفظی و معنوی
