تحلیل بازتاب عناصر تراژدی شکسپیر در نمایش‌نامة مجنون لیلی احمد شوقی

نمایش نامه به عنوان یک نوع ادبی، بیان تصویری از تصاویر زندگی با استفاده از عنصر گفتگو (دیالوگ) است که چند بازیگر در مقابل مردم بر روی سن، به نمایش می گذارند. نمایش نامه نویسی- آن گونه که در ادبیات معاصر عربی وجود دارد- نوع ادبی تازه ای محسوب می شود که از ادبیات غرب اقتباس شده و احمد شوقی اولین کسی است که به نمایش نامه نویسی منظوم در ادبیات عربی پرداخته است؛ از جمله نمایش نامه های منظوم وی «مجنون لیلی» است. «مجنون لیلی» دومین نمایش نامه شوقی و قصه عشق پاک (حب عذرا) است. شوقی، خمیر مایه اصلی این نمایش نامه را از میراث عربی به ویژه روایات جمع شده تا قرن چهارم هجری در کتاب «الاغانی» ابوالفرج اصفهانی گرفته است و آن را در قالبی برگرفته از نمایش نامه های اروپایی به ویژه، نمایش نامه های شکسپیر طراحی کرده است. هدف ما از نگارش این مقاله، بررسی عناصر تراژدی شکسپیر در مجنون لیلی است. برای وصول به این هدف، با روش توصیفی- تحلیلی هشت عنصر از عناصر تراژدی شکسپیر شامل کشمکش (صراع) در درام و عنصرتعلیق (انتظار)؛ قهرمان تراژدی؛ عنصر قضا و قدر و خطای تراژدی؛ نیروهای خارق العاده و جن؛ پیرنگ؛ جنون؛ مرگ قهرمان داستان در پایان؛ وحدتهای سه گانه (زمان، مکان و موضوع) و عنصر مزاح بررسی شد و بر نمایش نامه «مجنون لیلی» تطبیق یافت.