بينامتني اشعار بارودي با شعر جاهلي
بحث في مجلة نقد ادب معاصر عربي جامعة يزد - http://mcal.yazd.ac.ir
| چکیده | |
| بینامتنی یکی از رویکردهای نقد ادبی جدید است که روابط بین متون را مورد بررسی قرار میدهد. این نظریه را که ژولیا کریستوا بین سالهای 1966 تا 1967در ضمن مباحث نقدی خود مطرح نمود، امروزه در ادب عربی به نام «تناص» شناخته میشود. بر اساس این نظریه، متن پایدار وجود ندارد و هر متنی حاصل تعامل با متون قدیم یا معاصر خود است و یا به عبارتی دیگر، هر متنی، بینامتنی است. محمود سامی بارودی پیشوای شعر معاصر عربی با روی آوری به متون کلاسیک عربی بویژه شعر جاهلی، باعث ظهور نهضت ادبی معاصر عربی در شعر شد و توانست شعر عربی را از رکود طولانی آن رهایی بخشد. این روی آوری و توجه، باعث شکل گیری انواع و اشکال بینامتنی در اشعار وی گشته است که در همهی موارد به شکل آگاهانه صورت پذیرفته است . براین اساس، بارودی در همهی هستههای اصلی شعر اعم از درون مایه، واژه و سبک شعری از شاعران جاهلی تأثیر پذیرفته است. بین این دو متن هر سه نوع روابط بینامتنی وجود دارد، اما بیشتر آنها از نوع نفی متوازی یا «امتصاص» بوده است؛ به گونهای که بارودی از شعر جاهلی دفاع کرده و شعرخویش را همسو با آن قرار داده است که در برخی موارد با نوآوریهایی از سوی وی نیز همراه بوده است. در این مقاله سعی شده است تا در قالب نظریه نقدی «بینامتنی» ضمن تبیین و تفسیر روابط بینامتنی اشعار بارودی با شعر دورهی جاهلی ، میزان تأثیر این اشعار در شعر بارودی مورد تحلیل و بررسی قرار گیرد |
