بررسی و نقد مضمون در تصويرهای شعری ابو القاسم شابي

چکیده
تصوير شعري، بخش جدايي ناپذير هنر شعري است. شاعر با کمک تصويرگري تلاش مي‌کند تا موضوعات را در قالبي محسوس و گويا به خواننده منتقل کند واحساسات و عواطفش را براي او روشن و شفّاف بيان کند. بررسي تصاوير شعري هر شاعري نمايانگر هنر او در خلق و آفرينش مفاهيم جديد، نماياندن امور معنوي و انتزاعي در پوششي نو و جاري کردن روح حيات در امور بي جان است. هر چه تصاوير هماهنگ‌تر، قوي‌ترو رساتر باشد، شعر نيز به تبع آن داراي انسجام و قدرت بيشتري خواهد بود. شاعران رمانتيک، بيش از ديگر مکتب‌هاي ادبي در اشعار خود از تصويرهاي شعري بهره گرفته اند، تصوير برجستة آن را در شعر شابي، يکي از نمايندگان جريان رمانتيک عربي، مي‌يابيم. ناقدان، تصويرپردازي شعري را از دو جهت شکل و مضمون مورد نقد و بررسي قرار مي‌دهند. امّا مقالة حاضر تلاش دارد پس از مباحث مقدّماتي از مفهوم تصوير و ويژگي آن در شعر معاصرعربي، تصويرهاي شعري شابي را از نظر مضمون غالب تصويرهايش مورد بررسي قرار دهد تا بدين وسيله به ديدگاه شاعر در اين خصوص دست يافته و نشان دهد شاعرچگونه با تصوير پردازي توانسته مفاهيم و احساسات خود را به خوانندة خويش منتقل سازد. بررسي اشعار شابي حاکي از آن است که موضوعاتي چون: مرگ، عشق، حزن و اندوه، جامعه، مردم و… در مضامين شعري وي نمود بارزي دارد و کاملاً متناسب با مکتب شعري اوست. از طرفي ديگر، يکي از نکات قابل توجّه در بررسي تصويرپردازي شعري شابي نشان مي‌دهد طبيعت و عناصر برگرفته از آن، عنصر مهم و اساسي در اغلب تصويرهاي وي مي‌باشد.
واژگان کلیدی
شعر عربي، شعر معاصر، تصويرشعري، مضمون، ابو القاسم شابي