بررسی مؤلّفه های سبک ساز در شعر «تحوّلات العاشق» ادونیس

چکیده
مجموعة شعری تحوّلات العاشق، اثر ادونیس شاعر نام­آشنا و معاصر عرب است. در این مقاله با تکیه بر روش استقرایی مبتنی بر توصیف و تحلیل، به تبیین مؤلفه­ها­ی سبکی تحوّلات العاشق در لایه­های مختلف ادبی و زبانی پرداخته شده است. در این پژوهش با بررسی کلّی این مؤلفه­ها در دو سطح ادبی و زبانیِ و با تکیه بر مشخّصه­های بارز سبک شعری شاعر به تحلیل سطح فکری پرداخته شده و سطح فکری به‌صورت جداگانه مورد بررسی قرار نگرفته است. با بررسی سطح ادبی می­توان استفادة فراوان از متون دینی و عرفانی(روابط بینامتنی) و به­نوعی گفتمان عرفانی را یکی از شاخصه­های اساسی شعر او برشمرد. هم­چنین در سطح زبانی (بسامد واژگانی و مؤلّفة تکرار)، از آن­جایی که بافت حاکم و مضمونِ کلّی شعر رنگ و بویی دینی و عرفانی دارد، سبک شعری ادونیس، انتزاعی، ذهن­گرا و ارزش­گذار است و استفاده از واژه­های ذهنی و نشان­دار، زبان این شعر را به زبان صوفیانه نزدیک کرده و در نتیجه باعث پیچیدگی و ابهام آن شده است. آرایة تکرار که یکی از مؤلفه­های شعر مدرن محسوب می­شود در این­ شعر به طرز هنرمندانه­ای به کار گرفته شده و علاوه بر آهنگین نمودن کلام، به واژه­ها بار عاطفی و معنایی خاصی بخشیده است.