بررسی خواننده نهفته در داستان های کودکانه زکریا تامر بر اساس نظریه ایدن چمبرز

ادبیات کودک مانند انواع دیگر ادبی، نیازمند نقد و بررسی است؛ نقدی که کودک را در مقام خواننده، به درک بهتر داستان یاری می رساند. در این میان، روش ایدن چمبرز که کودک را در مقام خواننده به حساب می آورد و او را در درون متن جای می دهد (خواننده مستتر) رویکردی کاربردی است. مطابق این نظر، نویسنده یا مولف به منظور کشف معنای متن، در متن خود روابطی با خواننده ایجاد می کند و آگاهانه و گاه، ناآگاهانه تصویری از خویش و خواننده اش می آفریند. پژوهش حاضر بر آن است تا با رویکرد توصیفی- تحلیلی، به بررسی مولفه های خواننده نهفته درون متن؛ یعنی سبک، زوایه دید، طرفداری و شکاف های گویا در چند داستان کوتاه از مجموعه های «لماذا سکت النهر» و «قالت الورده للسنونو»، از زکریا تامر، نویسنده معاصر سوری بپردازد. نتایج نشان از آن دارد که تامر با درنظر گرفتن مولفه های خواننده نهفته، در انتخاب واژه های ساده و جملات کوتاه متناسب با کودک، دقّت زیادی داشته است. انتخاب زاویه دید مناسب و طرفداری از کودکان و تعامل درست با آنان، از دیگر خصوصیات داستان های مذکور است؛ علاوه بر این، تامر با تمرکز بر روی لحظه ایجاد تغییر در زندگی شخصیّت های داستان و به کارگیری تصاویر متناسب با آن، سعی می کند پیام داستان ها؛ یعنی دوستی و کمک به هم نوع، قناعت، مسئولیت پذیری، دفاع از حریم و… را ابلاغ نماید.