بررسی تطبیقی دو قصیدة عرفانی «عینیه» ابن سینا و «علی طریق إرم» نسیب عریضه

يكي از اصوليترين بن مايه هاي عرفاني اعتقاد به اصل و منشا الهي و ملكوتي روح است كه به سبب غفلت در عالم پست مادي هبوط كرده و زنداني گشته است و سالك مي كوشد آن را از پليديها پاك سازد و با علم و معرفت رشد دهد، تا آن هنگام كه زمان مرگ فرا رسد و بار ديگر نفس به جايگاه اصلي خويش بازگردد، درحالي كه به همه امور نهاني آگاه است.
ابن سينا در قصيده عرفاني «عينيه» اين مساله را محور قرار داده و به تبيين مراحل سير روح پرداخته است. نسيب عريضه، شاعر معاصر عربي، نيز در قصيده بلند و مشهور «علي طريق إرم» با الهام از «عينيه»، مراحل سير نفس را در حركت به سوي كمال به نظم كشيده است.
نسيب عريضه، در قصيده «علي طريق ارم» تا حدودي زياد، متاثر از «عينيه» ابن سيناست كه نمود اين تاثر، در كاربرد اصطلاحات و مضامين عرفاني همچون وصال، بكاء، بارقه، حجاب و نيز تقابل نور (ملكوت) و تاريكي (دنياي مادي) مشاهده نمود.
اين مقاله بر آن است تا ضمن بررسي تطبيقي اين دو قصيده و ذكر وجوه تشابه و اختلاف آنها، به تبيين تاثر نسيب عريضه از«عينيه» ابن سينا بپردازد.