بازتاب «ديگري غربي» در رمان “شمس و ليل” نوشته‌ي محمود تيمور

چکیده
برخورد و روابط میان سرزمین­ها در زمینه­های گوناگون از دیرباز دیده می­شود که باعث تأثیرپذیری از یکدیگر شده که گاهی نیز تأثیرپذیری این برخوردها در ادبیات بازتاب می­یابد. گرایش به «غرب» یا به نوعی «دیگری غربی» در نوشته­های ادبی نویسندگان معاصر شرق و از جمله ادب تازی به چشم می­خورد. پرتو این گردباد سرسخت در نوشته­های بی­شمار و به ویژه کتاب «شمس و لیلِ» محمود تیمور (فوت: 1973م)، داستان­نویس معاصر مصری با سفرش به دنیای غرب، نمود بسیاری دارد. جستار کنونی به گونه­ای است که ابتدا کلیاتی درباره­ی «دیگری غربی» و همچنین تیمور ذکر نموده و در ادامه به بررسی مراحل تأثیرپذیری نویسنده از «دیگری غربی» پرداخته است. نگارندگان نشان می­دهند که این ادیب مصری چه مراحلی از تأثیرپذیریِ «دیگری غربی» را پشت سر گذاشته؛ به گونه­ای که ابتدا شیفتگی تام او به غرب، سپس بازگشت از این غرب­زدگی، همچنین گزینش حد میانه­ی این­دو و سرانجام بازگشت او به سرچشمه­ی تمدن پیراسته­ی عربی، اسلامی، شرقی و دستِ رد زدن بر جوانبی از فرهنگ تجملاتی غرب را بازنمود می­نمایند.