استعمار و شیوه هاي مبارزه شعري علیه آن در عصر نهضت عرب
نقد ادب عربی - جامعة الشهيد بهشتي - http://jalc.sbu.ac.ir/
بحث استعمار یکی از مضامین اصلی شعر عرب در عصر نهضت یعنی نیمه دوم قرن نوزدهم و نیمه
اول قرن بیستم است. در شعر این دوره میتوان از غرب چهرهاي دوگانه و متعارض دید. از طرفی الگوي
پیشرفت هاي علمی و صنعتی و دموکراسی است و از طرف دیگر استعمارگري ظالم و مستبد . زمانی که
غرب از لحاظ علمی و تمدنی مورد بحث است شاعران آن را میستایند و به تقلید از آن تشویق م یکنند
ولی زمانی که از غرب به عنوان استعمارگر بحث میکنند با شیوه هاي مختلف به مبارزه با آن برمیخیزند .
در این مقاله به شیوه توصیفی تاریخی و بر اساس تحلیل محتواي شعر این دوره سعی شده تا چه ره
دوگانه غرب به ویژه سیماي استعمارگري آن از منظر شاعران نشان داده شود. این تحقیق به دنبال پاسخ
به این پرسش است که شاعران عصر نهضت چه تصوري از استعمار غرب دارند و چگونه و با چه
شیوههایی و تا چه اندازه در شعرشان به آن پرداختهاند؟ از آن جا که شاعران این عصر، مصلحان سیاسی
اجتماعی هستند تلاش میکنند تا با ابزار شعر و تکیه بر آموزههاي دینی و احساسات میهنی، مردم را به
اتحاد در برابر استعمار و مبارزه با آن دعوت و برنامه هاي استعمار را براي مردم بیان کنند. تعدد کشورهاي
عربی و تکثر شعراي این دوره باعث شده تا فقط به شاعران بزرگ و مشهور استناد شود . از جمله این
شاعران میتوان به احمد شوقی و حافظ ابراهیم از مصر، جمیل صدقی زهاوي و معروف رصافی از عراق و
خلیل مطران از شام اشاره کرد.