ارتباط صوت و معنی در قرآن کریم (پژوهشی در سورة نبأ)

چکیده
یکی از جنبه‌های اعجاز بیانی قرآن کریم، ارتباط صوت و موسیقی آیات کریمه با معنای آنهاست؛ امری که موجب تأثیر‌گذاری صوت قرآن بر کسانی شده که حتی معنای عمیق آیات را در نمی‌یابند. چینش حروف از لحاظ قرب و بعد مخارج، تقارب و تضاد صفات، تعدد و توالی حرکات و تأثیر آن بر صوت و موسیقی کلمات در آیات قرآنی، از جمله مواردی است که باعث ایجاد موسیقی تند و هراس‌انگیز، در آیات انذار و موسیقی نرم و آرامش آفرین، در آیات تبشیر می‌شود. این جستار به بررسی تاثیر صوت و آهنگ بر معنا در آیات انذار و تبشیر سورة مبارکه «نبأ» اهتمام دارد. در این پژوهش تلاش شده، با بهره‌گیری از ظرفیت علم­الأصوات در تبیین ویژگی‌های خاص حروف، شناخت آثار موسیقیایی، ترکیب حروف و حرکات و بازخورد قرار گرفتن صفات و مخارج خاص در کنار یکدیگر، پیام صوتی آن‌ها در دو گونة متفاوت از آیات، مورد مطالعه و بررسی قرار گیرد. شیوة پژوهش در این مقاله توصیفی – تحلیلی بوده و از داده‌های صوتی در این آیات با شیوة بسامدشماریِ مقایسه‌ای بهره برده است. در این راستا، بسامدیابیِ میزانِ بهره‌مندی هر دو قسم، مورد توجه قرارگرفته و در چند جدول، مقایسه و تحلیل شده است.