منعاشناسی آوایی در آیههای وعده و وعید
جامعة أصفهان
اساساً لایههای صوتی هر زبان قبل از لایههای سهگانهی دیگر (صرفی، نحوی، معنایی) اولین بخش ماهیت زبانهای بشری را تشکیل می دهد و چون از نظر زبانشناسان، زبان اولاً و بالذات اصواتی است که بشر برای انتقال مفاهیم ذهنی خود جعل و اصطلاح کرده است، مباحث آواشناختی را اولین گام برای تفسیر این زبانها تلقی میکنند. قرآن کریم زیباترین متن ادبی و بزرگترین معجزهی بلاغی و بهترین کتاب هدایت انسانهاست. بدون شک قرآن این معجزه بزرگ الهی از منظر اصوات وکلمات و تراکیب بینظیر است و حتی کوچکترین واحد صوتی در آن دارای ارزش معنایی والایی است. توجه به جانب آوایی در شناساندن ارزش والای معنایی و هنری و بیانی و موسیقایی آن امری مهم و اجتناب ناپذیر است. بخش گستردهای از آیات قرآن کریم برای وعده یا وعید نازل شده است و نقش آواها در تصویر معانی و زیبایی موسیقایی و به طور کلی اعجاز لفظی و معنوی آن بینظیر است و این آواها به تناسب موضوع و اغراض دلالی تنوع پیدا می کنند. و مهمترین ویژگی اسلوبی قرآن این است که آواها تابع معانی و متناسب با اغراض آیات هستند و با توجه به حال و مقام تنوع پیدا میکنند. یعنی خطاب قرآنی در مقام انذار و وعید و وصف غضب الهی بر مجرمان تشدید میگردد ودر مقام وعده و ترغیب و مصاحبه انبیای الهی و مخلصان به او نرم و لطیف می شود.