رمزگرایی در شعر عبد الوهاب البیاتی
جامعة أصفهان
در قرن بیستم که سمبولیسم با تأثیر فرهنگ اروپایی به ادبیات و اشعار عربی نفوذ نمود ، شعرای بسیاری مثل «ادیب مظهر»، «سعید عقل»، «سیّاب»، «خلیل حاوی»، «عبد الوهاب البیاتی» و محمود درویش به این عرصه پای نهادند. رمز یکی از شیوههای زبانی شعرست به شرط آنکه تبدیل به معما نگردد بلکه باید با تأمل و تفکر مضمونش را آشکار کرده و از ورایش خبر دهد. در مورد عوامل سرودن شعر رمزی باید گفت، بخشی از این شعر مربوط به روان خود شاعرست و در واقع فضاییست برای تبلور احساسات ظریف و متعالی وِی که با واژههای متعارف قابل بیان نیست، و از سویی وضعیت و شرایط نابسامان جامعه نیز در آن دخالت دارد. عواملی چون جنگ جهانی دوم و پیامدهای آن در کشور های عربی و خسارتهای سنگین مادی و معنوی آن، شاعر عرب را در برابر مجموعهای از تناقضات قرار داد و با توجه به حجم خسارتهایی که به شاعر، وطن و مقدساتش رسید باعث عصیان شاعر علیه جمود و تسلیم شد، در نتیجه شعر اوّلین میدان و عرصهای بود که شاعر میتوانست مجال بیان و ابراز وجود بیابد.عبد الوهاب البیاتی، شاعر انسانگراییست که در اشعارش به مکتب رمزی گرایش دارد، دقت تفکر، بعد تصویر در همه جای شعر وی پراکنده است. وی برای گریز از واقعیت ومشکلات اجتماعی و سیاسی موجود در آن، و نیز برای پیوستن به دنیای پربارِ تخیّل، به مکتب رمز گرایی روی آوردهست. بیشتر مفاهیم نمادین البیاتی بر محور واژههایی همچون مرگ، غربت، تبعید، مبارزه، آوارگی و انقلاب میچرخد. مفاهیمی که بیانشان _ با توجه به شرایط نابسامان سیاسی و اجتماعی عصر _ برای شاعر جز در غالب نماد مقدور نیست.