ترجمه‌ی مجموعه داستان‌های کوتاه«الظلّ الکبیر» اثر سمیره عزّام
جامعة أصفهان
داستان کوتاه ـ به عنوان یک نوع ادبی ویژه و تأثیرگذار ـ جایگاهی چشمگیر در ادبیات عربی دارد اما مراکز علمی ما و خوانندگان فارسی زبان، آشنایی چندانی با داستان‌نویسی در جهان عرب ندارند. رساله‌ی حاضر، کوششی علمی و در عین حال ذوق‌آزمایانه برای ترجمه و شناساندن نمونه‌هایی از داستان کوتاه عربی به مخاطبان فارسی زبان است. مجموعه‌ی داستانی«الظل الکبیر» اثر نویسنده‌ی فلسطینی سمیره عزام (1927- 1967) شامل دوازده داستان کوتاه با درونمایه‌هایی چون زن و مسائل و مشکلات او در جامعه و خانواده، فقر، دعوت به کار و شوق بازگشت به وطن است. زبان نویسنده از دو ویژگی سادگی و ایجاز برخوردار است و گونه‌ای از ادبیات سهل و ممتنع را پیش روی می‌نهد که از یک سو موجب جذابیت متن می‌شود و از سوی دیگر بر دشواری ترجمه می‌افزاید. در ترجمه‌ی این داستان‌ها، مترجم با توجه به تحلیل محتوای متن سعی کرده با برقراری رابطه‌ی عاطفی با متن و همداستانی با نویسنده به سبک او نزدیک شود. از آن‌جا که طبیعت کار ترجمه به هنر نویسنده‌ی متن مبدأ آسیب می-رساند، به منظور جبران، سعی شده با تکیه بر ظرفیت‌های زبان فارسی از روش جایگزینی استفاده شود. نتایج این ترجمه‌ی آمیخته با پژوهش نشان می‌دهد که تفاوت‌های اساسی در ساختار دو زبان فارسی و عربی و سبک نویسنده که مشتمل بر جملات پی در پی و به هم پیوسته است از دشواری‌های اساسی ترجمه‌ی آثار عزام است. همچنین با توجه به عرف داستان‌نویسی فارسی در اغلب داستان‌های این نویسنده، بهتر است گفتگوها به نثر محاوره‌ای ترجمه شود.
